نقد فرمالیسم اسلوب معادله در غزلیّات کلیم کاشانی

مکتب ادبـی فـرمالیسم روسـی (شکـل‌گـرایی یا صورت‌گـرایی) یکـی از مکاتب نقـد ادبـی مشهوری است که همواره طرف­داران آن به شکل یا فرم اثر ادبی اهمّیت ویژه­ای می‌دهند. منظور از فرم در اثر ادبی هر عنصری است که در ارتباط با دیگر عناصر، ساختاری منسجم و آراسته را به وجود می­آورد. اسلوب معادله یکی از زیورهای ادبی است که در فرم غزلیّات سبک هندی به ویژه کلیم کاشانی، خلاّق المعانی ثانی، به ­کار رفته ­است. اسلوب معادله، بیتی است مستقل، که در یک مصراع آن، شاعر اندیشه­ای ذهنی را بیان می‌کند و در مصرع دوم مثالی از طبیعت و اشیاء برای اثبات ادّعای خود می‌آورد و آن را معادلی برای ادّعای ذهنی خویش، قرار می‌دهد. اسلوب معادله، در غزلیّات کلیم کاشانی، ‌یکی از ابزارهایی است که همواره به تصویرسازی می‌انجامد و تصاویر اسلوبی، یکی از عناصر سازنده‌ شکل و صورت و یا فرم شعر کلیم را، تشکیل مـی‌دهد. نگارندگان، در این جستار ادبی، فرم و شکل اسلوب معادله­ را، در غزلیّات کلیم کاشانی، بر اساس مبانی مکتب ادبی فرمالیسم، به نقد کشانده­اند.